Wat is lijden?
Lijden is iets van alle tijden. Het kan zijn dat je, je de ene dag de gelukkigste mens op aarde voelt en de andere dag kan dat helemaal omgekeerd zijn. Lijden heeft ook verschillende oorzaken: een sterfgeval, liefdesverdriet... Lijden is ook voor iedereen anders. Iemand kan kapot gaan van verdriet omdat zijn of haar huisdier overleden is, terwijl iemand anders zich daar meteen over zet.
We moeten met respect omgaan met mensen die lijden.We moeten begrip tonen en hen een hart onder de riem steken. We moeten keuzes die ze maken om hun verdriet respecteren en hen daarin bijstaan.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Vormen van lijden
Het morele lijden
Moreel lijden op persoonlijk vlak
De meest herkenbare vorm van moreel lijden is het, het woord zegt het zelf, overlijden van een dierbare. Die overledenen herdenken we graag en daarom is voor de christenen het allerzielenfeest zo belangrijk.
Weten wij eignlijk wel nog de echte betekines van Allerzielen? Of is het voor velen gewoon maar een samenkomen met familie en gezamelijk het graf bezoeken?
Hieronder een link naar een verduidelijkend filmpje.
Persoonlijk ben ik niet zo'n voorstander van al het gedoe rond Allerzielen. Soms krijg ik de indruk dat mensen enkel op die dag het graf van hun dierbaren kunnen bezoeken. De andere dagen vergeten ze die gewoon. Is het niet de bedoeling dat we elke dag aan onze dierbaren denken?
Op de begrafenis van mijn opa werd een heel mooi gedicht voorgelezen. Ik was toen zeven jaar, maar dat gedicht is me altijd bijgebleven.
Bram Vermeulen -Testament
Als ik doodga, huil maar niet.
Ik ben niet echt dood moet je weten,
't is maar een lichaam dat ik achterliet.
Dood ben ik pas als jij die bent vergeten.
Als ik doodga, treur maar niet.
Ik ben niet echt dood moet je weten,
het is de heimwee die ik achterliet.
Dood ben ik pas als jij dat bent vergeten.
Als is doodga, huil maar niet.
Ik ben niet echt dood moet je weten,
't is het verlangen dat ik achterliet.
Dood ben ik pas als jij dat bent vergeten.
Dood ben ik pas als jij me bent vergeten.
Moreel lijden op mondiaal vlak
Ook oorlog is een vorm van moreel lijden. Denk maar aan de vele overleden soldaten die gestorven zijn hebben voor ons vaderland hoewel zij daar zelf niet voor gekozen hadden.
Willem Vermandre heeft deze gebeurtenis mooi omschreven in zijn lied duizend soldaten.
Willem Vermandre - Duizend soldaten
Als ge van zijn leven in de westhoek passeert
Deur regen en noorderwinden
Keert omme den tijd als g' alhier passeert
Den oorlog ga j' hier were vinden
Ja 't is den oorlog da 'j hier were vindt
En 't graf van duizend soldaten
Altijd iemands vader altijd iemands kind
Duizend en duizend soldaten
Een ander mooi gedicht hierover is In Flanders Fields - John McCree
Lijden veroorzaakt door de natuur
Ten slotte is er ook lijden veroorzaakt door de natuur. Denk maar aan aardbevingen, bosbranden, vulkaanuitbarstingen...
De aardbeving in Haïti is jullie vast wel bijgebleven, met het lied We are the world
Meestal is lijden een mengvorm van moreel lijden en lijden veroorzaakt door de natuur. Het een sluit namelijk het ander niet uit.
Omgaan met leiden
Diabolisering
Hierbij valt de focus op het kwaad in het karakter van de dader. Tegenover de daders, worde de slachtoffers omschreven als onschuldige kinderen.
Een voorbeeld is de huisgevel van Dutroux in Marcinelle. In dat schilderij word de onschuld van het kind zowel in het spel met de vlieger, als is in het landschap geaccentueerd. Door het beklemtonen van de immoraliteit (= onfatsoenlijk gedrag volgens bepaalde normen) van de dader en de onschuld van het kind, wordt de dader nog meer gediaboliseert
Banalisering
De oorzaak van het kwaad wordt niet gezocht in de dader zelf, maar in de externe zaken waardoor de de dader niet verantwoordelijk kan worden geacht. De mens wordt gezien als de speelbal van omgevingsfactoren.
Enkele voorbeelden zijn getuigenissen van overlevenden uit concentratiekampen die het hebben over de SS'ers
"Wie, waar voor mensen, onze 'beulen' waren. Dat woord slaat op onze voormalige bewakers, de SS'ers, en is mij inziens misplaatst: het doet denken aan verwrongen, van nature slechte individuen, sadisten met een ingeboren gebrek, maar het waren mensen zoals wij. - Primo Levi"
Ethisering
In deze benadering wordt van daders gezegd dat ze het goede doen. Er wordt gesteld dat de daders geloven dat ze het goede deden. Zo werd van SS'ers gezegd dat het euthanaseren van gehandicapten goed bedoeld was omdat ze de gehandicapten een kans gaven om uit hun lijden te ontsnappen. Het werd een zachte dood genoemd. Ook werd het gedrag goed gepraat door de ander als het absolute kwaad voor te stellen. In het geval van de SS'ers de Joden.
Fragementatie
Als mens nemen we verschillende rollen aan. Student, keukenpiet... Als we ons echter fragmenteren door ons af te sluiten van het leed van de ander, kan hierdoor makkelijk kwaad ontstaan.
Een voorbeeld: Het verhaal van de barmhartige Samaritaan, waarin de priester en de leviet in een boogje om de gewonde heen lopen omdat ze niet in contact mogen komen met bloed. Hier behouden de priester en de liviet hun maatschappelijke en godsdienstige waardoor ze niet in staat zijn de rol van de meest nabije op te nemen.
Zelfbedrog
Het idee dat we ons verrijken ten koste van de derde wereld door spotgoedkope dingen te kopen, word verdrongen door het idee dat het geld ten goede van ons gezin zal komen.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Is er leven na de dood?
Dit is een vraag waar ik moeilijk een antwoord op kan formuleren. Ik weet niet wat er komt na de dood, dat weet niemand, maar ik geloof wel dat er iets is. Ik kan me moeilijk voorstellen dat wanneer we sterven, we zomaar in een zwart gat vallen.
Soms denk ik hier wel eens over na. Meestal denk ik dat, wanneer we doodgaan en we onze laatste adem uitgeblazen hebben, we door een lichttunnel stappen naar een andere plaats op aarde, en daar, als baby, opnieuw onze ogen openen. Ik vind het een mooie gedachte. Het lijkt me in ieder geval positief. Al ben ik heel gelukkig met het leven dat ik nu leid.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Regina Spektor - Laughing with
Niemand lacht naar God, we lachen allemaal met God. Als mensen een negatieve ervaring hebben, hoor wel vaker: "Waar is God nu?" of "Is dit God?" Zolang we het goed hebben denken we niet aan een God, maar als we het moeilijk hebben, moet hij springen om er voor je klaar te staan.
Misschien moeten we eens stilstaan bij alle goede momenten in ons leven. Was dit ook niet God? Misschien moeten we eens tot God bidden om hem te bedanken in plaats van om hulp te vragen.
Zo zijn er verschillende visies op de godsvragen
- God afwezig of dood: Hij is ergens anders aan het werk wanneer er lijden is of hij bestaat simpelweg niet, want God zou het lijden nooit toestaan.
- God is de architect van goed en kwaad. Hij heeft kwaad gewild: Alles wat in de wereld heeft een doel, bijvoorbeeld ook de holocaust.
- Het lijden maakt God kwaad: Het kwaad is onverklaarbaar. God roept ons op om op te stenen tegen elke vorm van kwaad.
Getuigenissen
Hieronder, twee getuigenissen van mensen die het lijden van dichtbij meemaken of maakten. Zij vroegen zich af wie en waar God is. Ookal weten zij wat lijden is en hebben ze tegenslagen, toch blijven ze het positieve uit hun geloof halen.
Dat is wat iedereen zou moeten doen. Positief blijven.
http://www.checkpointtv.be/v/met-vallen-en-opstaan/
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Verschillen in geloof en cultuur
De link met God en lijden wordt in elk geloof en elke cultuur anders ervaren. Zo is het hindoeïsme zeer spiritueel en sterk verbonden met natuur. De islam gelooft dan weer in een leven na de dood.
https://www.youtube.com/watch?v=uGYg7_cGCoI
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Enkele films rond het thema mens en lijden
Oscar et la dame en rose
We hebben deze film in de les bekeken. Het was een ontroerende film over een jongen met een ongeneeslijke ziekte, die slechts twee maanden meer te leven heeft. La Dame Rose staat er eerst niet voor te springen om Oscar bij te staan, maar uiteindelijk worden ze beste vrienden.
La Dame Rose doet Oscar inzien dat God bestaat en dat er twee vormen van lijden zijn voor God. Lichamelijk lijden en geestelijk lijden.
Je kan lichamelijk lijden, pijn hebben en je kan geestelijk lijden, niet geloven dat iets ooit nog zal lukken. La Dame Rose zegt dat wanneer je stopt met geloven, het voorbij is. Zolang je gelooft is alles mogelijk en zal je, je gelukkig voelen. Dit vind ik een goede omschrijving van lijden. Zoals een afbeelding, die al een aantal keren op mijn blog is teruggekeerd, zegt: 'While there's life, there's hope.'
La Dame Rose leert Oscar dat je God niet kan vergelijken met de mens. Hij is niet de kerstman of Sinterklaas, je kan hem dus enkel geestelijke dingen vragen zoals kracht en doorzettingsvermogen. Oscar gelooft hier letterlijk in, hij schrijft brieven naar God met vragen en vertelt God hoe hij zich voelt. In de laatste brief die Oscar aan God schrijft, schrijft hij slechts één zin: "Enkel God mag me wakker maken." Volgens mij bedoelt Oscar hier mee dat hij klaar is om te sterven en enkel door God wil opgevangen worden.
Ik kan me voorstellen dat het brieven schrijven voor Oscar kan helpen, het idee dat iemand naar zijn problemen luistert, helpt hem om met die problemen om te gaan. Door neer te schrijven hoe hij zich voelt kan hij al zijn frustraties kwijt.
Wat nog opvallend is in de film is dat wanneer het goed gaat met Oscar, La Dame Rose in het roze gekleed is. Wanneer het minder gaat met Oscar, is ze in een donkere kleur, blauw of grijs, gekleed.
Ik vind dat in deze film een mooie omschrijving wordt gegeven van hoe je kan omgaan met lijden.
The bucketlist
Amour
Jagten
Adem
The Brocken Circle Breakdown
Trois Couleurs: Bleu
Tot altijd
5 opmerkingen:
Dag Charlotte,
Wat leuk dat je de gedichten van Willem Vermandre & Bram Vermeulen gebruikt! Twéé prachtgedichten die elk op hun manier een bepaalde vorm prachtig bewoorden. Mooi ook om het verschil te zien tussen beide gedichten, het eerste is meer een gedicht met een optimistische blik terwijl het tweede eerder een gedicht is die de harde realiteit wweergeeft. Mooi!
Sandrine
charlotte,
Je spreekt over leven na de dood. Je spreekt vanuit een dualistische visie , je bent er dus van overtuigt dat je naast je lichaam dus ook een geest hebt, die wanneer we sterven een nieuw lichaam krijgt?
Waar is volgens jou die geest tijdens ons leven? Ben je het ermee eens dat dat ons hoofd is?
Beste anoniem,
Je hebt mijn visie correct opgevat. Volgens mij hebben we naast ons lichaam inderdaad nog een geest die als we sterven een nieuw lichaam krijgt.
Volgens mij zit die geest niet enkel in ons hoofd, maar verspreid over ons lichaam.
Ik zie onze geest als een soort geweten die ons het verschil toont tussen goed en kwaad.
Je kan het vergelijken met de duiveltjes en engeltjes uit de films. Het duiveltje is in dit geval je lichaam en het engeltje je geest.
Ik hoop dat ik hiermee mijn visie wat verduidelijkt heb?
Dag Charlotte
Je verwoordt zeer mooi hoe jij het leven na de dood ziet. Ikzelf denk ook dat we nog een leven voor de boeg hebben na onze dood op een andere plaats, in de hemel. Jij vermeldt dat je door een lichttunnel stapt en op een andere plaats als baby opnieuw je ogen zal openen, dit vind ik zeer mooi en deed toch wat vragen in mij opkomen. Zou je dan niet bang zijn dat je terecht zal komen in armoede of in een oorlogsgebied?
Met vriendelijke groeten
Lisa Marreel
Dag Lisa,
Bij die vraag heb ik zelf ook al vaak stilgestaan. Ik zeg vaak tegen mezelf dat ik blij mag zijn dat ik in België geboren ben.
De kans dat je in een ander leven in een minder goed gebied terecht komt bestaat, maar daar denk niet te veel over na. Mijn leven hier is nog niet voorbij en wie weet zijn tegen die tijd de grootste problemen opgelost. Ik blijf positief ;)
Een reactie posten